چرا به استراتژی معاملاتی نیاز داریم؟
معاملات در بازارهای مالی پر از نوسانات و غیرقابل پیش‌بینی هستن. بدون داشتن استراتژی معاملاتی، تصمیم‌گیری‌ها معمولاً بر اساس احساسات و حدس و گمان انجام می‌شه که منجر به زیان‌های غیرضروری می‌شه. استراتژی معاملاتی، مثل یک نقشه‌ی راه به شما کمک می‌کنه تا در هر لحظه بر اساس معیارهای از پیش تعیین‌شده و منطقی، وارد معامله بشید یا از اون خارج بشید.
داشتن یک استراتژی مشخص باعث می‌شه که از تصمیمگیریهای شتاب‌زده جلوگیری کنید و همیشه طبق برنامه‌ای از پیش تعیین‌شده عمل کنید. این استراتژی، ضمن اینکه ریسک‌ها رو کنترل می‌کنه، به شما این امکان رو می‌ده تا سوددهی رو به حداکثر برسونید و جلوی ضررهای غیرضروری رو بگیرید.
اهداف معاملاتی خود را مشخص کنید
قبل از شروع معاملات، مهمه که اهداف مالی و معاملاتی خودتون رو به وضوح تعیین کنید. این اهداف می‌تونن شامل سود کوتاه‌مدت یا سرمایه‌گذاری بلندمدت باشن. داشتن اهداف مشخص به شما کمک می‌کنه تا برنامه‌ریزی بهتری داشته باشید و تصمیماتتون رو با توجه به این اهداف تنظیم کنید.
برای مثال، اگر هدفتون کسب سود سریع و کوتاه‌مدته، باید آماده باشید که ریسک‌های بیشتری رو بپذیرید. اما در سرمایه‌گذاری بلندمدت، معمولاً ریسک‌های کمتری رو قبول می‌کنید. تعیین اهداف همچنین باعث می‌شه از تصمیمگیریهای احساسی و عجولانه دور بمونید.
بازار مورد نظر خود را انتخاب کنید
وقتی وارد دنیای معاملات می‌شید، اولین چیزی که باید بهش فکر کنید اینه که "کجا" می‌خواید معامله کنید. هر بازاری قوانین، نوسانات، و فرصت‌های خاص خودش رو داره، پس انتخاب بازار مناسب می‌تونه کل مسیر معامله‌گری شما رو تعیین کنه. قبل از هر چیز، باید به دنبال بازاری باشید که با سبک زندگی، زمان و شخصیت شما همخوانی داشته باشه.
حالا چطور این انتخاب رو عملی کنیم؟ برای شروع، باید زمان و سطح ریسکپذیری خودتون رو در نظر بگیرید. اگه مثلاً فقط چند ساعت در روز فرصت دارید و می‌خواید با نوسانات سریع کار کنید، بازار فارکس یا ارزهای دیجیتال می‌تونه براتون مناسب باشه، چون ۲۴ ساعته هستن و نوسانات لحظه‌ای زیادی دارن. اما اگه بیشتر به دنبال سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت هستید، بازار سهام گزینه بهتریه چون کمتر دچار نوسانات شدید روزانه می‌شه.
یه تست سریع:
یه لیست از بازارها (مثل فارکس، سهام، ارز دیجیتال و...) تهیه کن و بر اساس چیزهایی مثل زمان، ریسک و میزان دانش خودت در مورد اون بازارها، شروع به غربالگری کن. مثلاً:
-
فارکس: مناسب برای افرادی که دوست دارن سریع تصمیم بگیرن و نوسانات رو مدیریت کنن.
-
سهام: عالی برای کسایی که دنبال سرمایه‌گذاری پایدار هستن و به تحلیل‌های بنیادی علاقه دارن.
-
ارز دیجیتال: هیجان‌انگیز برای افرادی که به ریسکپذیری بالا علاقه دارن و با تکنولوژی راحتن.
یک گام عملی:
قبل از اینکه پول واقعی توی هر بازاری بگذاری، یه حساب آزمایشی (دمو) باز کن. مثلاً برو توی یک بروکر ارز دیجیتال یا فارکس یه حساب دمو بساز و با پول مجازی شروع به معامله کن. این کار بهت اجازه می‌ده که بدون از دست دادن پول واقعی، ببینی آیا با نوسانات و سرعت اون بازار راحتی یا نه.
نکته مهم:
حواست باشه که هیچ بازاری بهتر از بقیه نیست، فقط باید ببینی کدوم بازار با سبک و توقعات خودت همخوانی داره. مثلاً اگه توی معاملات سریع و لحظه‌ای احساس استرس می‌کنی، شاید بازارهایی با نوسانات کمتر مناسب‌تر باشن. پس انتخاب نهایی باید بر اساس تجربه، تست و احساس راحتی شما باشه، نه فقط تئوری.
اینطوری انتخاب بازار خیلی کاربردی‌تر و واقع‌بینانه‌تر می‌شه، طوری که هم تست کرده باشی و هم بر اساس نیازت تصمیم گرفته باشی.
سبک معاملاتی خود را تعیین کنید
حالا که بازار مورد نظرت رو انتخاب کردی، باید تصمیم بگیری که "چطور" معامله کنی. سبک معاملاتی، مثل شخصیت معاملاتی شماست؛ یعنی باید بدونی که آیا یک معامله‌گر سریع و پر ریسک هستی، یا ترجیح می‌دی آرام و محتاط پیش بری. هر سبک معاملاتی روش و استراتژی خاص خودش رو داره و انتخاب درست اون باعث می‌شه هم با بازار همخوانی داشته باشی و هم احساس راحتی کنی.
چه سبک‌هایی وجود داره؟
1. اسکالپینگ (Scalping):
این سبک برای کسانی مناسبه که عاشق هیجان و تصمیم‌گیری سریع هستن. در اسکالپینگ، شما به دنبال سودهای کوچک و سریع هستید و معمولاً پوزیشن‌ها رو برای چند دقیقه یا حتی چند ثانیه باز نگه می‌دارید. اسکالپرها نیاز به تمرکز بالا، تحلیل سریع و تصمیم‌گیری بدون وقفه دارن. اگه همیشه دوست داری سریع عمل کنی و توانایی تمرکز زیادی داری، این سبک می‌تونه برات مناسب باشه. ولی یادت باشه که اسکالپینگ به شدت ریسک‌پذیر و انرژی‌بره.
2. معاملات روزانه (Day Trading):
این سبک برای کسانیه که دوست دارن در طول روز معامله کنن، اما نمی‌خوان پوزیشن‌هاشون رو تا شب باز نگه دارن. در معاملات روزانه، شما چندین معامله در طول روز انجام می‌دید و هدف اینه که از نوسانات قیمت در یک روز بهره ببرید. این سبک نسبت به اسکالپینگ کمتر استرس‌زا و ریسک‌پذیره، اما همچنان نیاز به تحلیل سریع و تصمیم‌گیری دقیق داره. اگر روزانه چند ساعت وقت داری و دوست نداری پوزیشن‌ها رو برای مدت طولانی نگه داری، این سبک می‌تونه برات مناسب باشه.
3. سوینگ تریدینگ (Swing Trading):
این سبک برای افرادی مناسبه که به دنبال سودهای بزرگ‌تر هستن و می‌تونن پوزیشن‌ها رو برای چند روز یا حتی چند هفته باز نگه دارن. سوینگ تریدرها از نوسانات بازار در بازه‌های زمانی میان‌مدت استفاده می‌کنن و برای تصمیم‌گیری‌ها وقت بیشتری دارن. این سبک به استرس کمتری نسبت به معاملات روزانه نیاز داره و بیشتر مناسب کسانیه که دوست دارن به صورت آهسته و پیوسته پیش برن. اگه دوست داری معامله‌هات رو برای چند روز یا بیشتر نگه داری و نگران تغییرات لحظه‌ای بازار نیستی، سوینگ تریدینگ می‌تونه برات جذاب باشه.
4. معاملات بلندمدت (Position Trading):
این سبک مناسب برای سرمایه‌گذارانیه که صبر بالایی دارن و به دنبال سودهای بلندمدت هستن. شما در این سبک، پوزیشن‌ها رو برای چند ماه یا حتی سال‌ها باز نگه می‌دارید و بیشتر به تحلیل‌های فاندامنتال و روندهای کلی بازار تکیه می‌کنید. اگر زمان کافی برای پیگیری مداوم بازار نداری و دوست داری از تغییرات بلندمدت بازار بهره‌مند بشی، این سبک برات مناسبه.
چطور سبک معاملاتی خودت رو انتخاب کنی؟
برای انتخاب سبک مناسب، ابتدا به زندگی روزانه و شخصیت خودت فکر کن. آیا دوست داری سریع تصمیم بگیری یا ترجیح می‌دی وقت بیشتری برای تحلیل داشته باشی؟ آیا تحمل نوسانات شدید رو داری یا به دنبال آرامش و کم‌ریسکی هستی؟ بعدش باید اون سبک رو با بازار و دارایی‌هایی که انتخاب کردی همخوانی بدی. مثلاً اسکالپینگ تو بازار سهام شاید سخت باشه، اما تو فارکس خیلی خوب جواب بده.
گام عملی:
یک دفترچه یا فایل اکسل درست کن و برای یک هفته سبک‌های مختلف رو امتحان کن. ببین تو کدوم سبک احساس راحتی بیشتری داری و کدوم یکی با شرایط زندگی و روحیه‌ات همخوانی بیشتری داره. سبک معاملاتی مثل کفش راحتیته، باید درست اندازه‌ات باشه تا بتونی باهاش مسیری طولانی رو بدون اذیت شدن طی کنی.
نکته مهم:
هیچ سبکی کاملاً بهتر یا بدتر از بقیه نیست. مهم اینه که سبک رو بر اساس شخصیت و شرایط خودت انتخاب کنی. امتحان کردن سبک‌های مختلف و تست کردنشون بهت کمک می‌کنه تا بهترین گزینه رو برای خودت پیدا کنی.
اجزای استراتژی معاملاتی
ابزارها، شاخصها، قوانین ورود و خروج، و مدیریت ریسک
حالا که بازار و سبک معاملاتی‌ت رو انتخاب کردی، وقتشه که وارد مرحله‌ی عملی‌تر بشی و قوانین ورود و خروج، مدیریت ریسک و ابزارهایی که قراره استفاده کنی رو تعیین کنی. این سه بخش به شدت به هم مرتبط هستن، چون استفاده درست از شاخص‌های تکنیکال، قوانین مناسب برای ورود و خروج و مدیریت ریسک می‌تونه موفقیت یا شکست در معاملات رو رقم بزنه. بیاین یکی یکی بهشون بپردازیم:
ابزارها و شاخص‌های تکنیکال:
وقتی حرف از معامله‌گری می‌زنیم، به جای تکیه بر حدس و گمان، باید از ابزارها و شاخص‌های تکنیکال استفاده کنیم تا تحلیل‌های دقیقی از رفتار بازار داشته باشیم. این ابزارها به شما کمک می‌کنن تا تصمیم بگیرید که کی وارد یک معامله بشید و کی از اون خارج بشید. از پرکاربردترین ابزارهای تکنیکال می‌تونیم به موارد زیر اشاره کنیم:
-
میانگین متحرک (Moving Averages): این شاخص برای شناسایی روندها استفاده می‌شه. وقتی قیمت بالای میانگین متحرک باشه، معمولاً نشان‌دهنده‌ی روند صعودیه و وقتی پایین باشه، روند نزولیه. از این ابزار می‌تونی برای پیدا کردن نقاط ورود و خروج مناسب استفاده کنی.
-
شاخص قدرت نسبی (RSI): این شاخص به شما نشون می‌ده که آیا دارایی در محدوده خرید یا فروش بیش از حد قرار داره. وقتی RSI بالای ۷۰ باشه، نشان‌دهنده‌ی خرید بیش از حده و ممکنه قیمت به زودی اصلاح بشه. وقتی زیر ۳۰ باشه، معمولاً نشون‌دهنده‌ی فروش بیش از حده و ممکنه قیمت به سمت بالا حرکت کنه.
-
MACD (میانگین متحرک همگرایی-واگرایی): این شاخص تغییرات در قدرت، جهت و مدت زمان یک روند رو نشون می‌ده. تقاطع خط‌های MACD می‌تونه سیگنالهای خرید یا فروش قوی ارائه بده.
این ابزارها رو می‌تونی بر اساس سبک معاملاتی خودت ترکیب کنی و بر اساس سیگنال‌هایی که از این شاخصها دریافت می‌کنی، وارد یا از معامله خارج بشی.
قوانین ورود و خروج: هر معامله‌گر موفق باید دقیقاً بدونه که کی وارد معامله بشه و کی از اون خارج بشه. بدون قوانین ورود و خروج، تصمیمات معاملاتی بیشتر از روی احساسات و شهود گرفته می‌شه که این می‌تونه باعث ضررهای زیادی بشه. قوانین ورود و خروج به شما کمک می‌کنه که از احساساتی مثل طمع یا ترس دوری کنی.
-
ورود به معامله: مثلاً فرض کن که با استفاده از شاخص‌هایی مثل RSI و MACD تصمیم گرفتی که کی وارد معامله بشی. اگه RSI نشون بده که یک دارایی در محدوده فروش بیش از حد قرار داره و همزمان MACD سیگنال خرید بده، این ممکنه یک موقعیت مناسب برای ورود باشه. در اینجا قانون ورود شما می‌تونه این باشه: "هرگاه RSI زیر ۳۰ بره و MACD تقاطع صعودی نشون بده، وارد معامله بشم."
-
خروج از معامله: خروج از معامله به اندازه‌ی ورود مهمه. معمولاً با استفاده از شاخص‌های مشابه، یا به کمک تعیین نقاط حد سود (Take Profit) و حد ضرر (Stop Loss)، می‌تونی دقیقاً تعیین کنی که چه زمانی باید از معامله خارج بشی. مثلاً می‌تونی قانون خروجت رو اینطور تنظیم کنی: "وقتی RSI به بالای ۷۰ رسید یا قیمت به سطح مقاومتی قوی برخورد کرد، از معامله خارج می‌شم."
مدیریت ریسک و سرمایه:
یکی از بزرگترین تفاوت‌های معامله‌گران موفق و ناموفق، توانایی مدیریت ریسک هست. هیچ استراتژی بدون مدیریت ریسک کامل نیست. فرض کن که در یک معامله همه چیز به نظر خوب میاد، ولی قیمت ناگهان بر خلاف پیش‌بینی شما حرکت می‌کنه. اینجاست که مدیریت ریسک وارد بازی می‌شه.
-
حد ضرر (Stop Loss): همیشه باید قبل از ورود به هر معامله‌ای، حد ضرر مشخصی رو تعیین کنی. این نقطه‌ایه که اگر قیمت به اون برسه، به صورت اتوماتیک از معامله خارج می‌شی تا جلوی زیان‌های بیشتر رو بگیری. مثلاً می‌تونی بگی: "اگر قیمت ۲ درصد پایین‌تر از نقطه ورود من رفت، از معامله خارج می‌شم."
-
حد سود (Take Profit): برعکس حد ضرر، این حد جاییه که اگر قیمت به اون برسه، معامله رو با سود می‌بندی. مثلاً می‌تونی بگی: "وقتی قیمت به ۵ درصد بالاتر از نقطه ورود رسید، سود رو بگیرم و از معامله خارج بشم."
-
حجم معاملات: هیچوقت نباید همه‌ی سرمایه‌ت رو توی یک معامله بذاری. یک قاعده‌ی طلایی اینه که در هر معامله نباید بیشتر از ۱ تا ۲ درصد از کل سرمایه‌ت رو به خطر بندازی. این کار باعث می‌شه حتی اگر چند معامله‌ی متوالی رو با ضرر ببندی، همچنان سرمایه کافی برای ادامه کار داشته باشی.
گام عملی:
برای اینکه مدیریت ریسک رو به صورت عملی انجام بدی، قبل از هر معامله دقیقاً تعیین کن که چقدر از سرمایه‌ت رو وارد معامله می‌کنی و در چه سطحی حد ضرر و سودت رو می‌ذاری. حتماً از ابزارهای پلتفرم معاملاتی برای تعیین این سطوح استفاده کن تا معاملاتت به صورت اتوماتیک در اون نقاط بسته بشن.
نکته مهم:
کنترل احساسات در مدیریت ریسک حیاتی‌ست. حتی وقتی یک معامله به نظر عالی میاد، باید همیشه آماده باشی که ضرر کنی و اینجاست که رعایت حد ضرر می‌تونه بهت کمک کنه. مدیریت ریسک باعث می‌شه از یک معامله‌گر هیجانی به یک معامله‌گر حرفه‌ای تبدیل بشی.
این توضیحات شامل ابزارها، قوانین ورود و خروج و مدیریت ریسک هست که همه با هم یک سیستم معاملاتی قوی رو تشکیل می‌دن. حالا با این اطلاعات، آماده‌ای که با دقت و نظم بیشتری وارد معاملات بشی و جلوی ریسک‌های غیرقابل پیش‌بینی رو بگیری.
آزمون استراتژی، انضباط و روانشناسی معامله‌گری، و بهبود استراتژی
حالا که استراتژی معاملاتی خودت رو طراحی کردی، قوانین ورود و خروج، ابزارهای تحلیلی و مدیریت ریسک رو تنظیم کردی، وقتشه که استراتژی رو قبل از استفاده در بازار واقعی تست کنی، از لحاظ ذهنی و روانشناسی آماده بشی و در نهایت، استراتژی رو به مرور زمان بهبود بدی. این سه بخش به شدت به هم مرتبط هستن و اجرای صحیح هر کدوم می‌تونه تاثیر مستقیمی روی عملکرد کلی معاملاتت داشته باشه.
آزمون و بهینه‌سازی استراتژی
حتی بهترین استراتژی‌ها روی کاغذ ممکنه در بازار واقعی عملکرد متفاوتی داشته باشن. بنابراین، قبل از اینکه سرمایه‌ی واقعی‌ت رو وارد بازار کنی، حتماً باید استراتژی‌ت رو آزمایش کنی. این فرآیند به نام "بک‌تستینگ" (Backtesting) شناخته می‌شه. در بک‌تستینگ، شما استراتژی خودت رو روی داده‌های گذشته بازار آزمایش می‌کنی تا ببینی که آیا این استراتژی در شرایط واقعی بازار کار می‌کنه یا نه.
چطور بک‌تست بگیریم؟
بسیاری از پلتفرم‌های معاملاتی قابلیت بک‌تستینگ دارن. شما می‌تونی داده‌های تاریخی قیمت رو وارد پلتفرم کنی و استراتژی‌ت رو روی این داده‌ها تست کنی. مثلاً اگر استراتژی شما بر اساس شاخص RSI و MACD باشه، می‌تونی ببینی که این سیگنال‌ها در گذشته چه عملکردی داشتن و چطور سود یا ضرر ایجاد کردن.
گام عملی:
- ابتدا پلتفرمی رو انتخاب کن که قابلیت بک‌تستینگ داره.
- استراتژی‌ت رو روی داده‌های ۶ ماه تا ۲ سال گذشته آزمایش کن.
- نتایج رو بررسی کن: ببین آیا به سود رسیده یا نه؟ چقدر در نقاط ورود و خروج دقت داشته؟ آیا در دوره‌های نزولی بازار عملکردش خوب بوده؟
نکته مهم:
بک‌تستینگ به تنهایی کافی نیست. بعد از انجام بک‌تست، باید استراتژی‌ت رو با "فوروارد تستینگ" (Forward Testing) یا همون تست روی حساب دمو آزمایش کنی. این مرحله به شما اجازه می‌ده که استراتژی‌ت رو در شرایط واقعی و به صورت زنده تست کنی، بدون اینکه پول واقعی‌ت در خطر باشه.
انضباط و روانشناسی معامله‌گری
همه چیز درباره‌ی استراتژی و ابزارها نیست، بلکه روانشناسی معامله‌گری یکی از بزرگترین عواملیه که می‌تونه روی نتایج معاملات تاثیر بذاره. حتی با داشتن بهترین استراتژی هم، اگر نتونی احساساتت رو کنترل کنی، ممکنه در لحظه‌ی حساس تصمیمات اشتباهی بگیری.
ترس و طمع:
-
ترس: ممکنه وقتی قیمت‌ها برخلاف جهت معامله‌ی شما حرکت می‌کنن، بترسی و زودتر از زمان مناسب از معامله خارج بشی. این کار باعث می‌شه ضررت بیشتر از چیزی که باید باشه بشه.
-
طمع: وقتی قیمت‌ها به نفع تو حرکت می‌کنن، ممکنه احساس کنی که می‌تونی سود بیشتری بگیری و بیش از حد در معامله بمونی. اینجا ممکنه بازار ناگهان تغییر کنه و تو سودی که به دست آوردی رو از دست بدی.
برای اینکه جلوی این احساسات رو بگیری، باید به استراتژی‌ت کاملاً پایبند باشی و بدون اینکه تحت تاثیر احساسات قرار بگیری، قوانین ورود و خروج رو رعایت کنی.
چند راهکار عملی برای کنترل احساسات:
-
تمرکز روی فرآیند، نه نتایج: به جای اینکه دائماً به سود یا زیان فکر کنی، روی اجرای درست استراتژی‌ت تمرکز کن. وقتی می‌دونی که طبق اصول و برنامه عمل کردی، حتی اگر معامله با ضرر تموم بشه، باز هم موفق عمل کردی.
-
یادداشت‌برداری از احساسات: بعد از هر معامله، بنویس که چه احساسی داشتی و چرا اون تصمیم رو گرفتی. این کار بهت کمک می‌کنه که بهتر بفهمی کجاها احساساتت وارد بازی شدن.
-
تمرین انضباط: معامله‌گرای حرفه‌ای همیشه می‌گن که انضباط مهم‌ترین ویژگی برای موفقیته. همیشه طبق برنامه پیش برو و هیچ وقت از قوانینت تخطی نکن، حتی اگر فکر کنی که شرایط استثنائیه.
3. بهبود و اصلاح استراتژی
بازارها دائماً در حال تغییر هستن و استراتژی‌ای که امروز کار می‌کنه، ممکنه فردا دیگه جواب نده. برای همین، همیشه باید استراتژی‌ت رو بهبود بدی و با شرایط جدید بازار تطبیق بدی.
چطور استراتژی رو بهبود بدیم؟
-
بازنگری منظم: هر چند وقت یکبار، نتایج معاملاتت رو مرور کن. ببین کجاها موفق بودی و کجاها شکست خوردی. با تحلیل دقیق این نتایج، می‌تونی تغییرات کوچکی در قوانین ورود و خروجت اعمال کنی.
-
اضافه کردن شاخص‌های جدید: ممکنه با گذشت زمان بفهمی که بعضی از شاخص‌های تکنیکال دیگه جواب نمی‌دن یا شاید به ابزارهای جدیدتری نیاز داشته باشی. هیچوقت از امتحان کردن ابزارهای جدید و تست اونها نترس.
-
تنظیم ریسک: شرایط ریسکی بازارها می‌تونن تغییر کنن. ممکنه بازار ناپایدارتر بشه یا آرام‌تر. با توجه به این تغییرات، سطح ریسکت رو تنظیم کن. مثلاً در زمان‌هایی که بازار ناپایدار و پرنوسانه، شاید بهتر باشه که حد ضررت رو کمی نزدیک‌تر بذاری یا حجم معاملاتت رو کاهش بدی.
گام عملی:
- هر ماه یک بار عملکرد استراتژی‌ت رو بررسی کن.
- ببین که چه تغییراتی در بازار اتفاق افتاده و چطور می‌تونی استراتژی‌ت رو برای مطابقت با این شرایط تنظیم کنی.
- اگر نتایج ضعیف‌تر شدن، نترس و به جای تغییر کلی استراتژی، تغییرات کوچکی در پارامترها یا شاخصها اعمال کن.
نکته کلیدی:
بهبود استراتژی یک فرآیند همیشگیه. همیشه در حال یادگیری از تجربیاتت باش و انعطاف‌پذیر بمون. هیچ استراتژی‌ای کاملاً ثابت نیست؛ پس برای اینکه در طولانی‌مدت موفق بشی، باید آماده باشی که با بازار و شرایط جدید هماهنگ بشی.
ساخت یک استراتژی معاملاتی موفق نیازمند دقت، تمرین و صبر فراوانه. شما باید ابتدا اهداف خودتون رو مشخص کنید، بازار و سبک معاملاتی مناسب رو انتخاب کنید، سپس با استفاده از ابزارهای تکنیکال، قوانین دقیق ورود و خروج و مدیریت ریسک، استراتژی خودتون رو طراحی کنید. پس از آزمون و بهینه‌سازی استراتژی، کنترل احساسات و انضباط در اجرای معاملات اهمیت زیادی داره. در نهایت، موفقیت در بازارهای مالی تنها با یادگیری مستمر و بهبود مداوم استراتژی به دست میاد. با پیروی از این مراحل، می‌تونید استراتژی‌ای ایجاد کنید که با شرایط خاص شما و بازار همخوانی داشته باشه و شانس موفقیتتون رو افزایش بده.
لینک PDF مقاله چطور یک استراتژی معاملاتی پربازده بسازیم؟(10 مرحله)
